Marek Zgórniak

    Spis publikacji

     I. Książki

    1. Wokół neorenesansu w architekturze XIX wieku, Kraków 1987 (Ze­szyty Nau­ko­­we UJ, Prace z Historii Sztuki, zesz. 18), 177 s. + 59 il.
           (rec.: "Przegląd Historyczny" 79, 1988, nr 2, s. 411-412: B. Ka­czorowski;
           "Umění" 37, 1989, nr 3, s. 283-284: Jindřich Vybíral)
      Wydanie drugie, przejrzane i poprawione, Kraków 2013, 263 s., 87 il.
      ISBN 978-83-924287-2-5    
    2.  Pędzel Tycjana. Francuscy malarze i krytycy XIX wieku wobec weneckiego Cinquecenta, Kraków 1995, 232 s. + wklejka (8 s. nlb.)
           (rec.: "Revue de l'Art" 119, 1998, s. 81: Barthélémy Jobert)
    3.  Matejko w Paryżu. Opinie krytyków francuskich z lat 1865-1870, Kraków 1998, 352 s., 59 il.
          (rec.: "Ikonotheka" 14, 2000, s. 247-249: M. Poprzęcka)       
    4. Jan Matejko, 1838-1893. Kalendarium życia i twórczości, Kraków 2004, 64 s., il.

    II. Preprint

    Artykuł Krystyna Ostrowskiego o artystach polskich z roku 1855. Preprint nie ukończonej pracy wydrukowany w czterech egzemplarzach, Kraków 2017, 68 s. pdf 

    III. Artykuły
    1. Alcune osservazioni sul neorinascimento nell'archi­tet­tu­ra italiana dell'ottocento, "Studia Italo-Polonica" 3 (Zeszyty Naukowe UJ), 1987, s. 115-128
    2. Renard Benedykt (ok. 1683 - między 1725 a 1727), archi­tekt, grafik i dy­plo­mata, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 31, 1988, s. 104-106
    3. Renard Jan Baptysta (ok. 1682-1746) starosta tyszo­wiec­ki, ge­nerał sas­ki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 31, 1988, s. 106-107
    4. Baron Renard, zapomniany architekt polski XVIII wieku (stresz­­­czenie odczytu). Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. "Sprawozdania z Po­siedzeń Komisji Naukowych", t. 32/1, 1988, s. 85-86
    5. Le château de Świerklaniec, oeuvre oubliée d'Hector Le­fuel. A propos d'un des­sin du Musée d'Orsay, "Revue du Louvre et des mu­sées de France", 1989, nr 1, s. 46-52
    6. Benedykt Renard - architekt polski XVIII w., "Biuletyn His­torii Sztuki" 51, 1989, nr 1 [wyd. 1991], s. 27-44
    7. Pałac w Świerklańcu - zapomniane dzieło Hectora Lefuela, w: Archi­tektura XIX i po­czątku XX wieku, pod redakcją Tomasza Grygiela, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991, s. 101-111 [wersja odmienna od francuskiej]
    8. Neorenesans w architekturze Krakowa, "Rocz­nik Kra­kowski" 57, 1991 [wyd. 1992], s. 111-127
    9. Nieznany plan Kamieńca Podolskiego z 1713 r., "Studia i Materiały do Historii Wojskowości" 34, 1991 [wyd. 1992], s. 321-325
    10. Francophile et patriote. Michel Borch à l'Académie de Lyon en 1775, "Studia Gallo-Polonica" 2 (Zeszyty Naukowe UJ, 1004), 1992, s. 137-148
    11. "Le seul effort de peinture historique". Maxime Du Camp o Matejce, w: Sztuka i historia. Materiały sesji SHS, Warszawa 1992, s. 145-153
    12. Bauman (Baumann), w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 7, K.G. Saur Verlag, München-Leipzig 1993, s. 578-579
    13. Francuscy malarze i krytycy początku w. XIX wobec weneckiego Cinquecenta, "Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych" Oddziału PAN w Kra­kowie, t. 35/1-2 (za rok 1991), 1993, s. 136-137
    14. Beringer Wandalin, w: Allgemeines  Künstlerlexikon, Bd. 9, München-Leipzig 1994, s. 439
    15. Biborski Aleksander, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 10, München-Leipzig 1995, s. 482
    16. Il conte Borch dalle diciannove accademie e le sue "Lettres sur la Sicile" (1782), "Studia Italo-Polonica" 5 (Zeszyty Naukowe UJ, 1127), 1994, s. 183-195, 7 il.; również pt. Il conte Borch dalle 19 accademie e le sue "Lettres sur la Sicile" (1782), "Archivio Storico Siciliano" 20, 1994 [wyd. 1997], s. 231-246, 7 il.
    17. Matejko i malarstwo środkowoeuropejskie w oczach krytyków francuskich (1865-1893), w: Wokół Matejki. Materiały z konferencji, Kraków 1994, s. 91-98
    18. Hasła biograficzne: Wacław Husarski, Witold Kieszkowski, Władysław Kozicki, Marian Morelowski, Władysław Podlacha, w: Słownik historyków polskich, Warszawa 1994
    19. Bisanz Gustaw, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 11, München-Leipzig 1995, s. 185
    20. współautorstwo: Tomasz Grygiel, Marek Zgórniak, Bitner Albert, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 11, München-Leipzig 1995, s. 253-254
    21. O historyzmie w malarstwie XIX wieku, "Ikonotheka" 11, 1996, s. 169-186, 11 il.
    22. Boratyński Czesław, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 12, München-Leipzig 1996, s. 660
    23. Borkowski Karl, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 13, München-Leipzig 1996, s. 69-70
    24. Burstin Maksymilian, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 15, München-Leipzig 1997, s. 281
    25. Krytyka artystyczna we Francji w drugiej połowie XIX wieku, "Sprawozda­nia z Czyn­ności i Posiedzeń PAU" 62, 1998 (wyd. 1999), s. 110-112
    26. Coustou Charles-Pierre, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 22, München-Leipzig 1999
    27. Czekierski Józef, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 23, München-Leipzig 1999
    28. Dayczak (Dajczak) Wawrzyniec, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 25, München-Leipzig 2000, s. 1-2
    29. Tadeusz Dobrowolski (1899-1984), w: Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Historycznego UJ, red. J. Dybiec, Kraków 2000, s. 388-393
    30. Dobiecki Ladislas (Władysław), w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 28, K.G. Saur Verlag, München-Leipzig 2001
    31. Dobrowolski Zygmunt, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 28, München-Leipzig 2001
    32. Wysłannicy Iwana. Literacki obrazek Paula de Saint-Victor na kanwie utworu Matejki, w: Ars Graeca - Ars Latina. Studia dedykowane Profesor Annie Różyckiej Bryzek, Kraków 2001, s. 425-440
    33. Malarstwo na wystawach światowych w Paryżu w świetle statystyki Michała Żmi­grodz­kiego, w: Mistrzowi Mieczysławowi Porębskiemu uczniowie, Kraków 2001, s. 439-452
    34. Hasła z zakresu sztuki francuskiej w Wielkiej Encyklopedii PWN, t. 3-7, Warszawa 2001-2002 (m.in. Bartholdi F.-A., Barye A.-L., Bastien-Lepage J., Baudot A. de, Besnard A., Bonnat L., Cabanel A., Caran d'Ache, Carpeaux J.-B., Carrier-Belleuse A.-E., Carrière E., Chassériau T., Clésinger J.-B., Cogniet L., Corot C., Courbet G., Coustou C.-P., Couture T.; Dalou J., Daubigny C.-F., Daumier H., David J.-L., Decamps A.-G.; Delacroix E., Detaille E., Diaz de la Peña N.-V., Doré G., Dupré J. Uwaga: niektóre hasła zostały zmienione przez redakcję bez wiedzy autora, który nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Do błędów zawartych w hasłach sygno­wa­nych przyznaje się PWN w oświad­czeniu publikowanym w "Biuletynie Historii Sztuki" t. 65, 2003, nr 1, s. 214).
    35. Hasła z zakresu architektury polskiej w Wielkiej Encyklopedii PWN, t. 8, 11, 14, Warszawa 2002-2003 (Ekielski Władysław, Hendel Zygmunt­, Kováts Edgar; ostatnie zostało zmienione przez redakcję)
    36. Sowiński Ignacy Stanisław (1858-1917), architekt, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 40, zeszyt 4, Kraków 2001 [wyd. 2002], s. 637-639
    37. W nurcie koloryzmu. Twórczość Anny Grabowskiej (1895-1965), w: Magistro et Amico amici discipulique. Lechowi Kalinowskiemu w osiemdzie­sięciolecie urodzin, Kraków 2002, s. 607-626 i tabl. XII-XIII
    38. Emilewicz Piotr, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 33,  München-Leipzig 2002
    39. Ertel Jan [i Ertel Stefan], w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 34, München-Leipzig 2002
    40. Autour du Salon de 1887. Matejko et les Français, w: L. Salomé (réd.), Jeanne d'Arc, les tableaux de l'histoire. Musée des Beaux-Arts de Rouen, Paris 2003, s. 65-79 [i nota katalogowa: s. 169]     
    41. "Joanna d'Arc" w Paryżu w roku 1887, w: S. Czekalski (red.), "Dziewica Orleańska" Jana Matejki. Materiały II seminarium Instytutu Historii Sztuki UAM i Muzeum Naro­dowego w Poznaniu, Poznań 2003, s. 111-133 [wersja odmienna od francuskiej]
    42. O znaczeniu pojęcia "renesans" w XIX wieku, w: Recepcja renesansu w XIX i XX wieku. Materiały sesji SHS (Łódź, listopad 2002), Łódź 2003, s. 35-48
    43. współautorstwo: Mariola Jezuita, Marek Zgórniak, Filipkiewicz Stanisław, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 39, München-Leipzig 2004
    44. Dlaczego goryl Fremieta porywa kobietę? "Folia Historiae Artium" Seria Nowa, t. 8-9: 2002/2003, [wyd.] 2004, s. 77-91
    45. Artykuł Tadeusza Szydłowskiego (1883-1942) o "Salonach" Diderota. Streszczenie odczytu [10 I 2002], "Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń PAU" 66: 2002, [wyd.] 2005 (pdf)
    46. Sowiński Ignaz (Ignacy Stanisław), Architekt, w: Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, XII. Band, 58. Lieferung, Wien 2005, s. 437 
    47. Gałęzowski Józef, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 47, München-Leipzig 2005, s. 452-453
    48. Dlaczego goryl Fremieta porywa kobietę? Streszczenie odczytu [10 IV 2003], "Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń PAU" 67: 2003, [wyd.] 2006
    49. Gawlik Zygmunt, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 50, München-Leipzig 2006, s. 375 
    50. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Gebauer Aleksander, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 50, München-Leipzig 2006, s. 453
    51. "Dziełocentryzm" wobec faktów. O kilku interpretacjach obrazów Rodakowskiego i Mehoffera, "Folia Historiae Artium" Seria Nowa, t. 10: 2005, [wyd.] 2006, s. 161-171
            (Polemiki: W. Suchocki, Głos z "pewnych kręgów", "Artium Quaestiones" 17, 2006, s. 407-414; M. Haake, O dwóch różnych głosach w sprawie  egzystencjalno- hermeneutycznej nauki o sztuce Michaela Brötjego, "Folia Historiae Artium" Seria Nowa, t. 11: 2007, [wyd.] 2008, s. 109-120; W. Bałus, Józefa Mehoffera portret Konstantego Laszczki w pracowni albo o ograniczeniach "faktologii", "Artium             Quaestiones" 20, 2009, s. 231-247; W. Bałus, Wyjście z cienia, "Konteksty", 2009, nr 3 [wyd. 2010], s. 32-35)
    52. Fremiet’s Gorillas: Why Do They Carry off Women? "Artibus et Historiae" 54, 2006 [nieznacznie zmieniona wersja artykułu z FHA] 
      (Omówienie: "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 28 III 2007 (nr 74), s. N3: Bettina Erche)
    53. Struszkiewicz Jerzy (1883-1948), architekt, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 44, zeszyt 3, Warszawa-Kraków 2006 [wyd. 2007], s. 455-457 
    54. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Gołębiowski  Stanisław, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 56, München-Leipzig  2007
    55. Odpowiedź [na polemiki M. Haakego i W. Suchockiego], "Folia Historiae Artium" Seria Nowa, t. 11: 2007, [wyd.] 2008, s. 121-124
    56. współautorstwo: Tomasz Szybisty, Marek Zgórniak, Karl Borkowski, w: Architektenlexikon Wien 1880-1945 (publikacja internetowa Architekturzentrum Wien, 2008: http://www.architektenlexikon.at/de/58.htm) 
    57. Ignaz Stanislaus Sowinski, w: Architektenlexikon Wien 1880-1945 (publikacja internetowa Architekturzentrum Wien, 2008: http://www.architektenlexikon.at/de/615.htm) 
    58. Grabowska Anna, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 59,  München-Leipzig  2008
    59. Krytyka artystyczna we Francji w drugiej połowie XIX w. (warunki rozwoju, główne tendencje i przegląd nowych publikacji), w: Dzieje krytyki artystycznej i myśli o sztuce. Materiały z konferencji naukowej, Warszawa 2009, s. 57-68
    60. Sztuka w Paryżu w dobie Wielkiej Emigracji. (Życie artystyczne i problem malarstwa religijnego), "Zeszyty Historyczno-Teologiczne" (Kraków) 13-14: 2007-2008,  2008 [wyd. 2009], s. 263-295 (pdf) 
    61. Grott Teodor, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 63,  München-Leipzig 2009
    62. współautorstwo: Aneta Borowik, Marek Zgórniak, Halicki Władysław, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 68, München-Leipzig  2010
    63. Struszkiewicz Jerzy von, Architekt, w: Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, XIII. Band, 62. Lieferung, Wien 2010, s. 429-430 
    64. Heitzman (Heitzmann) Marian, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 71, München  2011  
    65. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Hendel Zygmunt, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 71, München  2011 
    66. Polscy uczniowie Académie Julian do roku 1919, "RIHA Journal" 0049 (10 VIII 2012); wersja angielska: Polish students at the Académie Julian until 1919, "RIHA Journal" 0050 (10 VIII 2012)  
    67. Mehoffer, Wyspiański, Gauguin, Benjamin, Lenin e tutti quanti, czyli o potrzebie ograniczeń, "Biuletyn Historii Sztuki" 74, 2012, nr 1, s. 115-136 (odpowiedź na artykuły W. Bałusa Józefa Mehoffera portret Konstantego Laszczki... i Wyjście z cienia). 
                    (Polemika: W. Bałus, Markowi Zgórniakowi w odpowiedzi, "Biuletyn Historii Sztuki"                 75, 2013, nr 1)
    1. Matejko na paryskim Salonie 1875: "Chrzest dzwonu Zygmunta",  "Biuletyn Historii Sztuki" 74, 2012, nr 2, s. 267-296
    2. Do czego może przydać się sztuka: bractwo św. Jana i pomysły Bogdana Jańskiego, w: Epoka Chopina. Kultura romantyczna we Francji i w Polsce, red. A. Pieńkos, A. Rosales Rodriguez, Warszawa 2013, s. 107-115
    3. Szpondrowski Karol Jan (1876–1931), architekt, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 49, zeszyt 1, Kraków  2013
    4. "Zamek Łoś" pod Krakowem i jego twórcy, "Rocznik Krakowski" 79, 2013, s. 93-115
    5. Księżarski Feliks, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 82, Berlin 2014, s. 127
    6. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Mączyński Franciszek, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 86, Berlin 2015, s. 246
    7. Matejko jako przedstawiciel szkoły Fortuny’ego. Uwagi Edmonda About o Salonie 1874, „Biuletyn Historii Sztuki“ 78, 2016, nr 2, s. 299–321
    8. Odrzywolski Sławomir, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 93, Berlin 2017, s. 191–192 
    9. Czy Krystyn Ostrowski był historykiem sztuki?, w: Velis quod possis. Studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu, red. A. Betlej et al., Kraków 2016 [2017], s. 593–597
    10. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Pokutyński Filip, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 96, Berlin 2017, s. 226-227  
    11. „Batory“ Matejki w Paryżu w roku 1874, „Kronika Zamkowa“, 2016 (wyd. 2017), nr 3(69), 311–333 
    12. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Pryliński Tomasz, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 97, Berlin 2018 
    13. Renard, Benedykt, poln. Architekt, Zeichner, Offizier, *um 1680, †15.6.1726, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 98, Berlin 2018 
    14. Z notatek lekarza wariatów i z Paryża około roku 1900. Wypowiedzi Antoniego Kamieńskiego o rzeźbie i rzeźbiarzach, w: Literatura a rzeźba, red. J. Godlewicz-Adamiec, T. Szybisty, Warszawa, Kraków 2018, s. 455–475 (Literatura – Konteksty, t. 4). ISBN 9788395251504.
    15. Od pisuaru do Wawelu. Z twórczości Sławomira Odrzywolskiego. [Streszczenie odczytu w Komisji Historii Sztuki PAU 11 V 2017], „Folia Historiae Artium“ Seria Nowa, t. 16, 2018, s. 157-158. 
    16. Sowiński Ignacy, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 105, Berlin 2019, s. 170–171
    17. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Stacherski Antoni,  w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 105, Berlin 2019, s. 393–394
    18. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Talowski Teodor, Bd. 107, Berlin 2020, s. 502–503
    19. W obronie Józefa Brandta, „Quart“, 2020, nr 2 (56), s. 151-159.
    20. Spis polskich uczniów Académie Julian, „Biuletyn Historii Sztuki“, t. 82, 2020, nr 3, s. 463–479 
    21. Wyczyński Kazimierz, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 117, Berlin  2022, s. 356-357
    22. Józef Łuszczkiewicz w Czytelni Akademickiej, w: Praxis sine theoria. Księga pamiątkowa poświęcona pamięci Profesora Adama Małkiewicza w 140-lecie powstania pierwszej katedry historii sztuki na ziemiach polskich, red. A. Betlej, A. Dworzak, Kraków 2022, s. 91–101 (przedruk z drobnymi zmianami w: J.  Łuszczkiewicz, Dobry chłopiec. wyd. 2, Kraków 2023, s. 148–175. ISBN 978-83-959767-1-1). 
    23. Dwie orki: Chełmoński i Guillaumet, w: Artyści i Kraków. Studia ofiarowane Tomaszowi Gryglewiczowi, red. A. Szczerski et al., Kraków 2022, s. 343–354  
    24. współautorstwo: Urszula Bęczkowska, Marek Zgórniak, Zaremba Karol, w: Allgemeines Künstlerlexikon, Bd. 118, Berlin 2023, s. 329–330
    25. Od wydawcy, w: J.  Łuszczkiewicz, Dobry chłopiec. wyd. 2, Kraków 2023, s. 7–12. ISBN 978-83-959767-1-1.
     
    IV. Recenzje i inne
    1. rec.: Z. Ostrowska-Kębłowska, Architektura i budownic­two w Poznaniu w latach 1780-1880 (Warszawa-Poznań 1982), "Folia Historiae Artium" 21, 1985, s. 169-173
    2. Bibliografia prac Piotra Krakowskiego, "Folia Historiae Artium", Seria Nowa, t. 2-3, 1997, s. 198-202
    3. Figura księdza Skargi i Skarga Matejki, "Gazeta w Krakowie", 2001, 26-27 V, s. 6, 5 il.
    4. Władza nie dyskutuje (Archi-Szopa 2002. Rozmowa z historykiem sztuki), "Gazeta w Krakowie", 2002, 18 VI, s. 5
    5. współautorstwo: Marcin Fabiański, Piotr Krasny, Andrzej Włodarek, Marek Zgórniak, Zdumiewająca publikacja. Druga wersja książki J.A. Nowo­bilskiego o biskupie Woroniczu, "Biuletyn Historii Sztuki" 65, 2003, nr 1, s. 203-213
    6. Antoine-Louis Barye i krokodyle: kontrowersyjna wypowiedź artysty? w: Habent sua fata aquilae et crocodili. Liber gratulatorius czyli Xięga Aleksandrowi Siemaszce [...] ofiarowana, w Krakowie 8 marca 2013 roku, s. 125-127 (i osobny pdf)

    V. Referat nie drukowany

    „Arts & Humanities Citation Index” i jego przydatność dla historyka sztuki.
    Referat wygłoszony w styczniu 1988 na sesji Zastosowanie informatyki do badań nad historią sztuki i architektury zorganizowanej w Radziejowicach przez Uniwersytet War­szawski.

    spis ważniejszych publikacji

    powrót do strony głównej